Wdzydzki Park Krajobrazowy

Wdzydzki Park Krajobrazowy, stanowiący północno-zachodnią część Borów Tucholskich, został utworzony 15 czerwca 1983 roku. Obszar Parku stanowią grunty należące do 5 gmin powiatu kościerskiego: Kościerzyna, Dziemiany, Karsin, Lipusz, Stara Kiszewa oraz Lasy Państwowe, na których gospodarują Nadleśnictwa Kościerzyna i Lipusz. Powierzchnia parku wynosi 17,8 tysięcy ha, w tym lasy i zadrzewienia pokrywające 64% obszaru, grunty orne: 10%, a wody powierzchniowe 11%. Park otacza otulina o powierzchni 15,2 tysięcy ha. 2 czerwca 2010 roku Wdzydzki Park Krajobrazowy został włączony do Rezerwatu Biosfery "Bory Tucholskie".

Jezioro Wdzydzkie - serce WPK

Fot. Zespół Jezior Wdzydzkich — serce WPK 

Ukształtowanie terenu

Teren Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego ukształtowany jest w czwartorzędzie przez wody roztopowe lądolodu — obejmuje w większości obszar równiny sandrowej. Sandry Parku zbudowane są głównie z osadów warstwowych żwirowo-piaszczystych. Podstawowym zróżnicowaniem terenu Parku są ciągi rynien polodowcowych, zagłębienia wytopiskowe, odcinki dolin rzecznych, a także fragmenty wysoczyzny morenowej w postaci tzw. „wysp morenowych".

Przyroda

Flora

Do rzadszych roślin spotykanych w lasach WPK zaliczyć można widłaki: spłaszczony, torfowy, Zeilera, goździsty i jałowcowaty, paprotkę zwyczajną, kalinę koralową, mącznicę lekarską, a także wawrzynka wilcze łyko. Szczególnie obficie na terenie Parku występuje roślinność torfowiskowa, związana ze śródleśnymi oczkami wodnymi w mniejszym lub większym stopniu przekształcona przez człowieka. Powszechnie występującymi tu gatunkami są rosiczka okrągłolistna i długolistna, turzyca bagienna, bagnica torfowa, modrzewnica zwyczajna, przygiełka biała, żurawina błotna i bagno zwyczajne. Jednym z najcenniejszych gatunków roślin występujących na torfowiskach źródliskowych jest skalnica torfowiskowa, która w Polsce jest reliktem glacjalnym (polodowcowym).

Fauna

Wśród pospolitych gatunków ssaków (sarna, zając, dzik, borsuk, lis i jenot) występujących na terenie Parku możemy wyróżnić liczne gatunki chronione. Park cechuje duża różnorodność  gatunkowa nietoperzy. Stwierdzono występowanie rzadkiego gatunku nietoperza — nocka łydkowłosego, którego kolonię rozrodczą odnotowano w okolicach rzeki Wdy. Ważnym elementem fauny Parku jest też liczna populacja bobra europejskiego. W jeziorach i rzekach Wdzydzkiego PK występuje 35 gatunków ryb, w tym wiele chronionych. Przedstawicielem cennych gatunków jest troć jeziorowa - reliktowa forma powstała na skutek izolacji geograficznej, związanej ze zlodowaceniem. W wodach WPK bytuje również strzebla błotna, która figuruje w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt, jako gatunek krytycznie zagrożony. Ważnym elementem fauny Parku jest też rak szlachetny, niegdyś pospolity, obecnie silnie zagrożony.